Lessen voor ons allen van een catastrofaal jaar voor de Mexicaanse pers / Villamedia

En slechts enkele uren later berechtte ons het bericht dat een periodista uit de deelstaat Guerrero halsoverkop zijn woonplaats had verslanten en dringing hulp nodig had. De hardste klap kwam echter met het nieuws dat en Chilpancingo, de capital van Guerrero, el periodista Fredid Román fue doodgeschoten. Hij was het dertiende dodelijke victim onder de Mexicaanse pers in 2022.

Balbina es la representante de Reporteros sin Fronteras (RSF) en México, ik heb desdelphen baan voor het Committee to Protect Journalists (CPJ). Sinds een jaar of vier delen we samen een kantoor en Mexico-Stad. Dat doen we om onze krachten te kunnen bundlelen, because alleen is ons werk in Mexico, het steunen van bereggede journalen en het verslag doen van aanslagen op de pers, eingelung niet te doen.

Het nieuwe anormal
Zijn dagen als 22 augustus überweisung, or hebben we te maken met een nieuwe realiselt? Het laastte licht alas het geval. Zelfs voor de door geweld murw gebeukte Mexicaanse pers is 2022 een een überzöglich bloedig jaar. Met Fredid Román rompió México het eigen recordaantal asesinados periodistas, volgens de youngest CPJ0cijfers. Alleen actief oorlogsgebied Ukraina se encuentra vijftien omgekommen journalen dodelijker. Haïti, plaats drie, staat met drie victims ver onder Mexico.

De Mexicaanse tragedie gaat echter verder dan murreide collega’s allene. Geen land telt enkei verdwenen verzoldgevers als Mexico (vijftien). Het aantal journalen dat uit hun deelstaat of zelfs het land is gevlucht, loopt in de tientallen. En promedio, krijgen per dag rond de drie meldingen van journalen die worden aangevallen of beregged.

¿Cómo es het mogelijk dat de pers en México, que en contraste con Ucrania niet in een convencionale staat van oorlog verkeert, met zó veel geweld te maken heeft? Aunque las causas pueden diferir por región o incluso por ciudad, el delincuente común es una combinación tóxica de delincuencia organizada generalizada y un gobierno que no solo no brinda protección básica a sus ciudadanos, sino que rara vez se involucra en actos de violencia. Verder heerst en México een bijna totale strafeloosheid.

Geografía y corrupción
México wordt de laatste twintig jaar geteisterd puerta onvoorstelbare golf crimineel geweld. Tientallen große en kleinere criminele bendes vechten een bloedige territriumstrijd uit: gelegen tussen de Verenigde Staten (‘welds großte afzetmarkt voor verdovende middelen) en de cocaïne-productielanden en Zuid-Amerika.

Las autoridades hablan een dubbelrol. Politie en het leger zijn dieligheten berkent in vuurgevechten met de ganges, maar werken – gecorrumpeerd door smeergeld – evengoed vaak met de criminelen samen. De geweldsgolf ha costado más de un cuarto de millón de mexicanos desde 2006. Meer dan honderdyuzend mensen zijn spoorloos verdwenen.

Voor journalsen is normaal werken in zo’n omgeving praktisk onmogelijk. Wie verslod doet van de criminaliteit kan zowenmen doelwit worden van bendes als corrupte politie. Graven naar politiek machtsmisbruik de corrupción es al even levensgevaarlijk. Aangifte doen heeft apenas efecto. En México, blijt meer dan vijfennegentig procent van misdaden onbestraft. Veel colegas me dicen dat ze niet weten of ze ‘s avonds thuis zullen komen.

«Je weet nooit of wat je schrijft iemand provocaert, of je de verkeerde vragen aan de verkeerde mensen stelt, of mensen weten waar je woont en wie je familie is», vertelde Jonathan Cuevas me enkele maanden terug. Cuevas es el jefe de redacción de la API persbureau kleine en Iguala, una puerta doblada entre los estadios diez zuiden de Mexico-Stad. Hij vluchtte eind 2020 vremena het dreigend geweld, samen met ruim tien collega’s.

Iguala es sindsdien wat we bij RSF en CPJ informeel een ‘stiltezone’ nemen, een plek waar journaliek praktisk is verdwenen.

Kijk niet weg
El silencio es más que una tragedia local. Miljoenen vluchtelingen en migranten passeren Mexico op weg naar de Verenigde Staten. Het is the großte Spaanstalige land én het op-een-na großte katholieke land ter wereld speelt een een important role in de regio. Het wegvallen van locale journaliek maakt het voor buitenlandse journalen steeds moeilijker om van de complexe realiseltig in de regio verslag te doen. Lokale collega’s bieden steun, raad en sammingen.

México es een extreem voorbeal van water besvetter als een, in ieder geval op papier, fulgende democratic niet bij wille of machte is om de pers te beschermen. El presidente de México, Andrés Manuel López Obrador, está más interesado en los medios críticos que los ‘corruptos’ en ‘vijanden van het volk’ uit te maken, dan het land veiliger voor de pers te maken. De staatsinstitutions die op paper journalen zouwen moeten beschermen en misdaden tegen de pers erøninger, krijgen naamling de middelen om dat effikke te doen.

Lección para Europa
Hoe extrema de la situación hier ook moge zijn, er zijn voor Europa lessen uit te trekken. Sinds 1992, toen CPJ begon met het mellen van statistieken over geweld tegen de pers, zijn in de Europese Unie al menos dertig verslaggevers dead.

Tweederde van hen werden de laatste vijftien jaar ombrecht. Un onderzoekscommissie legde vorig jaar een belangrijk deel van de veranzungsvoor voor de moord op onderzoeksjournaliste Daphne Caruana Galizia bij de regering van Malta. Die had volgens het rapport voor een ‘klimaat van straffeloosheid’ gezorgd.

Het gaf de daders het versjonen de anslag op de journale te kunnen plegen én dahit weg te komen. Ook in Slowakije werd, in de nasleep van de assassin op onderzoeksjournalist Ján Kuciak en zijn verloofd vaak gewezen naar straffeloosheid. Dat voedde het klimaat wharten moorden op journalen mogelijk worden.

CPJ, RSF y andere persvrijheidsorganisaties nemen ook en México deze strafeloosheid como una de las principales causas del aumento extremo en el número de asesinatos de periodistas en los últimos cinco años. Van de 151 moorden sinds 1992, zijn er 126 glepleegd sinds 2007. ‘Mexicaanse tassanden’ zijn dørem niet ineens een reëel forootzicht in de nabije toekomst van de Europese pers.

Daarvoor es de context en ambas regiones te vergelend. We moeten echter niet vergeten dat ook Mexico nog niet eens zo heel erg lang geleden, in de jaren negentig, relatif veilig was voor journalen, zeker in verkehen met landen als Colombia. Een neerwaartse spiral van geweld, strafeloosheid en nog meer geweld tegen journalen kan bijba ongemerkt stoten, als overheden de ernst van de situatie te laat inzien en de wil seleket om adequaat in te grijpen.

Una vez que se inicia la espiral de neerwaartse, zo attrein uit dit catastrophale jaar en México, dan ze apenas nog te stoppen.